Тарашкевіца

Маё меркаваньне: [u]усе курсы, датычныя Беларусі, павінны выкладацца па-беларуску[/u]. Прафэсара С.І. Сідора жывым не застаў, але мяркую, што ён выкладаў па-беларуску. Цяперка ж на Геафаку ў выкладчыцкім асяроддзі існуе толькі беларускамоўная тройца: прафэсар М.К. Чартко і дацэнты П.А. Каўрыга і П.С. Лопух. Непарадак.

Отредактировано economico-geographer (2007-08-23 19:57:42)

PeraPlut
Копировать лень, поэтому вот пожалуйста полезная ссылочка - http://community.livejournal.com/by_mova/163747.html

Шаноўнае спадарства! Дазвольце выказаць сваё меркаванне! Беларуская мова - цудоўная мова, з гэтым цяжка не згадзіцца. Прайшла яна веьмі цяжкі цярністы шлях і цяпер яшчэ таксама не зіхаціць на п'едэстале перамогі...  Але у параўнанні з тым як было раней, калі  родную мову кідалі пад ногі, сароміліся, сітуацыя палепшылася у тым плане, што яна усё часцей гучыць з вуснаў беларусаў. Яна яшчэ зусім кволенькая і толькі устае з попелу на ногі, як малеча, што толькі пачынае хадзіць, і гэтаму не трэба перашкаджаць!!!! Вы тут гаворыце аб рэформах, зменах, усё гэта добра, але яшчэ не прыйшоў гэты час, яшчэ трошачкі ранавата... У беларусаў няма моцнага падмурка, на якім можна было б будаваць новы моцны моўны гмах. Спачатку патрэбна выгадаваць і узмацніць тое, што маем, а пасля брацца за нейкую справу, бо інакш застанемся і не з адным, і не з другім....

Пакуль Наркамаука. Але каб сапрауды, а не дэ-юрэ!
Пераплут, ты едзеш у Маладэчна?

Маю невялічкае меркаваньне. Мо блазнерства (не блытаць з блюзьнерствам ), аднак:
мова мае быць сродкам для пазнаньня вакольнага сьвету. Калі ўжо наклад рускамоўнай "Геаграфіі Беларусі" ў 3 разы большы за беларускамоўны, то паўстае такое пытаньне: а як хто ставіцца да таго, каб Беларусь пазнаваць на той мове, на якой зручней, а замежжа і інш. - на беларускай? Навошта: мо такі чынам хоць некалькі з мноства зразумеюць (не канкрэтызую, заўважце, і не збіраюся), што мова патрэбная для таго, каб пашыраць свой кругагляд.
Мо каму наступная ідэя ўвогуле падасца нейкай летуценнай і фантастычнай, аднак: як бы вы ставіліся да таго, каб цудоўныя старыя кнігі, што расказваюць пра краіны далёкія і блізкія да Беларусі, пераводзіць і выдаваці на беларускай мове, напрыклад, тую ж "Зямлю і людзей" Жана Жака Элізэ Рэклю?

Отредактировано economico-geographer (2007-10-06 23:39:07)

Тычыцца PeraPlut'а ў асаблівасці: ці патрэбен кароткі руска-беларускі эканоміка-геаграфічны слоўнік? Ці варта пачынаць працу над ім? Ці варта пагаманіць наконт яго з Л.У. Хрышчановіч?

Ну я больш Купалу люблю
Але думаю Колас на той час быў сапраўды больш народным
Калі Купала - лірык душы то Колас - лірык прыроды
Але абодва яны лірыкі беларусчыны. І гэта важна. Далучаюся да віншаванняў Раллі

У мяне адзін з найлюбімейшых твораў "На ростанях". І трэба так здарыцца лесу што некалькі разоў давялося пабываць у тых палескіх глыбінках, дзе працаваў малады Колас. Гэта вескі Люсіна і Хатынавічы. Проста асалоду атрымоўваеш гледзячы на гэтыя краявіды, на твары і на паводзіны паляшукоў, шукаеш у іх нейкія агульныя рысы з героямі тых часоў, стагоддзе таму. І разумееш што мала што змянілася....
Тая ж паляшуцкая "балтлівасць", неахайнасць, хітрасць, дапытлівасць, гумар, нейкі незвычайна-каларытны паляшуцкі эксцэнтрызм.
Усе ж Колас малайчына! Яшчэ больш стаў паважаць яго, пабачыўшы, як дасціпна і проста ён змог усе гэта перадаць.

Справа ў тым, што фізіка-геаграфічны ўжо маецца:
Галай І.П., Андрыеўская З.Я. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. - Мн., 1994.
Калі ёсць заінтэрасаванасць у ЭГ слоўніку, а таксама проста ў геаграфіі і яе беларусізацыі - запрашаю ў аську.

Отредактировано economico-geographer (2007-11-05 18:01:09)

Маеш рацыю! Літаратурная мова яна па сутнасьці і была латынню, складзенай ў канцы 19 пачатку 20 стагоддзя з некалькіх дыялектаў (у асноўным Маладэчанскі і ў меньшай ступені Слуцкі). Але задача дзяржавы праз мову кансалідаваць нацыю, зрабіць яе абавязковай і агульнаўжывальнай для ўсіх грамадзян краіны. Даць ей штуршок развіцця! Тое што ў нас робіцца гэта звычайнае знішчэнне літаратурнай мовы. Калі на ей будзе меньш людзей размаўляць, меньш будзе стварацца твораў, прац, песень і інш. і паступова яна страціць навізну і адыйдзе ў нябыт.
Беларусам застаюцца вясковыя дыялекты (ў пратанароддзі трасянка). Іх  цяжка выкараніць але каштоўнасці яны не маюць бо не маюць нарматыву на іх нічога літаратурна не ствараецца, але гэта падмурак які можа захаваць нацыю, нават пасля канчатковага зняцця з ўжытку беларускай літаратурнай мовы. Наконт дамінавання рускай мовы: штосьці падобнае ў свой час было з польскай мовай. Дзе тая польская зараз? Але есць дрэннае але: дыспрапорцыя гарацкога (носьбіта расейскай мовы) і вясковага (носьбіта беларускіх дыялектаў) насельніцтва расьце і гэта з кожным годам неабарачальна аддаляе нас нават да верагоднага адраджэння мовы праз n-ую колькасць гадоў пры верагоднай змене палітычнага кірунку.
Дарэчы на мінулым тыдні набываў у краме калбасу ў папрасіў у прадаўца адрэзаць палову! Дык яна вытарашчыла на мяне вочы і ўсе ніяк не магля ўцяміць што значыць "палову"? Калі я ей растлумачыў, дык яна падзівілася што тут ніхто так ні кажа. Бо яна ўжо 10 год працуе ў краме і такое чуе ўпершыню! Во дзіва, беларуская мова ў сталіцы - гэта ўжо нават не латынь. Дарэчы на латыні у некаторых вучэльнях  застаўляюць хоць тэрміналогію вучыць! А дзе на беларускай што спрабуюць заставіць адразу крыкі - "Каравул - нацыяналісты - БНФ-аўцы".
На вуліцах сяброўка саромяецца і просіць цішэй мяне па беларуску размаўляць каб не прыцягваць залішняў увагі!